Natka pietruszki – matka chrzestna rosołu.

KrystianProdukty spożywczeZioła i przyprawyanemiaflawonoidynatka pietruszkiwitamina C

Czyli dlaczego niedzielny rosół nie może się obyć bez natki pietruszki.

W dzieciństwie skrupulatnie staraliśmy się wyłowić każdy zielony kawałeczek na brzeg talerza, a mimo to niemal każda babcia dodawała ją do gorącego rosołu i podawała z uśmiechem na twarzy zachwalając jej zdrowotne właściwości. Mowa oczywiście o natce pietruszki – roślinnym guru ogródków warzywnych.

Petroselinum crispum, czyli pietruszka zwyczajna to roślina dwuletnia z rodziny selerowatych. Do części jadalnych należy zarówno korzeń jak i część nadziemna, tzw. nać. Jest traktowana jako roślina uprawna ale ma także właściwości lecznicze. Natka pietruszki nadaje daniom słodko-słony smak przeplatany nutką goryczy. Charakteryzuje się lekko orzechowym zapachem i intensywną zieloną barwą.

Dlaczego natka pietruszki jest taka zdrowa?

Natka pietruszki jest bogata w wiele związków ważnych dla naszego organizmu.
Między innymi znajdziemy w niej znaczne ilości:

• witaminy A,
• witaminy C (pietruszka znajduje się w czołówce produktów zawierających największe ilości witaminy C),
• żelaza,
• wapnia,
• fosforu,
• miedzi,
• cynku,
• apigeniny, substancji należącej do rodziny flawonoidów*.

Wymienione związki wspomagają istotne funkcje organizmu, przede wszystkim:

• zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (np.: miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, zaburzeń rytmu serca)
• mogą redukować poziom cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol”),
• obniżają ciśnienie krwi
• zmniejszają krzepliwość krwi,
• wykazują działanie przeciwzapalne,
• poprawiają funkcjonowanie układu nerwowego.

Co więcej, apigenina może wspomagać proces chemioterapii w chorobach nowotworowych.

*Flawonoidy nazywane są fitaminami. Nasz organizm sam nie potrafi ich wytwarzać, dlatego muszą być dostarczane z pożywieniem – tak jak większość witamin. Pamiętaj, że flawonoidy znajdziemy tylko w produktach roślinnych.

Zobacz też: 5 najlepszych produktów dla twojego serca

jak jeszcze możesz obniżyć ciśnienie krwi

W czym pomoże natka pietruszki?

Natka odgrywa szczególne znaczenie w niedokrwistości z niedoboru żelaza. Najlepiej przyswajalne żelazo (tzw. hemowe) znajduje się w czerwonym mięsie, ale w jaki sposób niedobory tego pierwiastka mają uzupełnić wegetarianie? Tu z pomocą idzie natka pietruszki – zawiera nie tylko znaczne ilości żelaza (tzw. niehemowe), ale również witaminy C. Połączenie tych dwóch substancji aktywnych biologicznie ułatwia przyswajanie żelaza z produktów pochodzenia roślinnego.

Garść ciekawostek:

• jest niskokaloryczna – jeden pęczek dostarcza zaledwie 25 kcal;
• jest niepowtarzalnym źródłem witaminy C – jeden pęczek zawiera aż 89 mg witaminy C! (co w 100% realizuje zalecane dzienne spożycie na tę witaminę yzn);
• żucie liści pietruszki po spożyciu czosnku neutralizuje przykry zapach z ust;
• jest moczopędna – pomaga w walce z obrzękami;
• działa odkażająco – zmniejsza ryzyko zakażeń pęcherza moczowego;
• jej spożycie jest dozwolone w czasie ciąży i podczas karmienia piersią;
• łagodzi bóle miesiączkowe – zmniejsza napięcie mięśni gładkich brzucha.

Oprócz wymienionych zalet natka pietruszki jest niezastąpioną przyprawą w kuchni.

Można wykorzystywać ją na wiele sposobów, np.:

• jako dodatek do rosołu lub innej zupy,
• pesto pietruszkowe,
• pietruszkowe masło,
• dodatek do kanapek, past śniadaniowych, jajek, sałatek,
• smoothie owocowo-warzywne z natką pietruszki
• zielony dodatek do wytrawnych muffinek, omletów, naleśników,
• jako uwydatnienie smaku sosów, farszów i innych dań.

Natka pietruszki to podstawowy składnik libańskiej sałatki Tabbouleh. Źródło: http://www.taste.com.au

Specjalnie dla Ciebie przepis na sałatkę Tabbouleh! (wystarczy kliknąć)

Pietruszka naciowa vs. nać pietruszki korzeniowej

Pod względem wartości odżywczych i prozdrowotnych pietruszka naciowa i natka pietruszki korzeniowej nie różnią się. Obydwie odznaczają się wysoką zawartością witaminy C oraz innych cennych składników. Jedyne różnice występują w uprawie i wyglądzie naci. Odmiany pietruszki korzeniowej określane są na podstawie cech korzenia, okresu wegetacji i przeznaczenia. Natomiast odmiany pietruszki naciowej różnią się kształtem liści.

Świeża czy suszona?

Badania pokazują, że w świeżych roślinach występuje znacznie więcej związków fenolowych (w tym apigeniny obecnej w natce pietruszki). Co to oznacza?

Świeża natka pietruszki ma silniejsze działanie przeciwutleniające niż ta suszona, dlatego jej spożycie będzie dawało lepsze efekty zdrowotne. Jeśli jednak nie mamy dostępu do świeżego produktu warto mimo wszystko skorzystać z alternatyw i użyć przyprawy w formie mrożonej lub suszonej.

Czy natka pietruszki będzie cennym dodatkiem w każdej dicie?

W aspekcie dietoterapii schorzeń polecam ją w przypadku:

• obniżonej odporności organizmu,
• niskiego poziomu żelaza we krwi,
• bólów miesiączkowych,
• wzdęć i problemów z trawieniem,
• bakteryjnego zapalenia pęcherza moczowego,,
• obrzęków,
• poprawy kondycji skóry, włosów i paznokci.

Uwaga! Natka pietruszki, nie jest wskazana:

• dla kobiet ciężarnych (może mieć wpływ na skurcze macicy),
• w kamicy nerkowej i dnie moczanowej (chociaż witamina C, której źródłem jest nać, zmniejsza ryzyko wystąpienia dny moczanowej, to zawarte w pietruszce szczawiany mogą generować powstawanie kamieni nerkowych, a co za tym idzie zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju dny moczanowej).

Ryzyko występowania metali ciężkich w natce pietruszki

Głównym źródłem występowania zanieczyszczeń środowiska są pozostałości pestycydów oraz przemysł. Substancje te zanieczyszczają zarówno powietrze jak i glebę. Do szczególnie niebezpiecznych metali ciężkich należą: kadm, rtęć, ołów, miedź i cynk. Kumulacja szkodliwych dla rośliny związków zależy zarówno od jej gatunku, jak i właściwości gleby. Badania pokazują, że natka pietruszki jest wyjątkowo wrażliwa na tego typu zanieczyszczenia. Należy jednak pamiętać, że dla każdej substancji toksycznej określony został współczynnik NDP (Najwyższy Dopuszczalny Poziom Pozostałości). Jego przekroczenie wiąże się z dyskwalifikacją danego produktu z obrotu handlowego.

Warto zauważyć, iż korzyści płynące ze spożycia świeżych ziół (w zwyczajowych porcjach) przewyższają ryzyko, które niosą ze sobą zanieczyszczenia pozostałościami pestycydów w ilościach nieprzekraczających NDP.

Schemat przedstawia w jaki sposób metale ciężkie mogą trafiać do produktów spożywczych. Autor: A. Ociepa-Kubicka i E. Ociepa 2012

Podsumowując

Natka pietruszki wspaniale działa na nasz organizm i nie powinno zabraknąć jej w twojej diecie. Pamiętaj jednak, ma także przeciwwskazania, którymi są kamica nerkowa, dna moczanowa oraz ciąża! Mam nadzieję, że powyższy artykuł zaspokoił twoją ciekawość i zwiększył wiedzę. Jestem bardzo ciekawa czy artykuł przypadł Ci do gustu, co Ci się w nim podobało lub czego zabrakło. Bardzo proszę podziel się ze mną tą informacją w komentarzach poniżej tekstu. Na wszytkie odpowiem, obiecuję 🙂

Iza

Piśmiennictwo:

1. Dymarska E. i wsp.: Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy. Immunomodulacyjne działanie kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych oraz przeciwutleniaczy. Nowiny Lekarskie 2013, 82 (3), 222–231.
2. Ceborska-Scheiterbauer E.: Pietruszka – właściwości odżywcze i zdrowotne korzenia i natki. 2017-08-03.
3. How Eating Fruit and Vegetables Can Improve Cancer Patients’ Response to Chemotherapy. 2017-08-01.
4. Zielińska M. i wsp.: Warzywa i owoce jako źródła wybranych substancji bioaktywnych i ich wpływ na funkcje poznawcze u osób starszych. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej (online), 2017, 267-280.
5. Sadowska A. i wsp.: Cechy jakościowe proszków warzywnych otrzymywanych innowacyjną metodą suszenia w niskich temperaturach z równoczesną mikronizacją. Postępy techniki przetwórstwa spożywczego, 2015, 2, 63-37.
6. Gheribi E.: Związki polifenolowe w owocach i warzywach. Medycyna Rodzinna, 2011, 4, 111-115.
7. Gheribi E.: Znaczenie związków polifenolowych z owoców i warzyw w dietoterapii miażdżycy. Medycyna Rodzinna, 2013, 4, 149-153.
8. Grembecka M. i wsp.: Ocena zawartości wybranych biopierwiastków w warzywach. Roczniki PZH 2008, 59, NR 2, 179-186.
9. Farzaei MH i wsp.: Parsley: a review of ethnopharmacology, phytochemistry and biological activities. J Tradit Chin Med. 2013, 33(6), 815-826.

Autor:

Izabela Wójcik